Επιμέλεια: Εύη Κατσώλη

Τα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ αναρτήθηκαν το Σαββατοκύριακο και πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν σπεύσει να πληρώσουν τον φόρο, είτε εξ ολοκλήρου ή την πρώτη δόση (από τις συνολικά έξι). Σημειώνεται ότι για την πρώτη δόση δόθηκε η δυνατότητα να καταβληθεί έως και τέλος Οκτωβρίου - μαζί με τη δεύτερη- χωρίς καμία επιβάρυνση, επειδή υπήρχε καθυστέρηση στην ανάρτηση των εκκαθαριστικών. Ο φοροτεχνικός και αντιπρόεδρος της Επιτροπής Λογιστών Ε.Ε.Α., Ηλίας Χατζηγεωργίου αναλύει στο enikos.gr τα πιο συχνά λάθη που μπορούν να γίνουν σχετικά με τον ΕΝΦΙΑ και εφιστά την προσοχή των φορολογουμένων σε κάποια καίρια σημεία.

Γράφει ο φοροτεχνικός Ηλίας Χατζηγεωργίου

Η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ για τα ακίνητα που είχαν στην κατοχή τους οι φορολογούμενοι την 1/1/2020, είναι γεγονός από το προηγούμενο Σαββατοκύριακο. Ο τρόπος υπολογισμού και των εκπτώσεων ανάλογα με τη συνολική αξία της περιουσίας δεν έχει αλλάξει σε σχέση με πέρυσι.

Ως εκ τούτου, το ποσό δεν αναμένεται να έχει αλλάξει, εκτός αν υπάρχει διαφοροποίηση στην περιουσιακή κατάσταση του φορολογούμενου το έτος 2019. Επιπλέον το ποσό μπορεί να έχει τροποποιηθεί στην περίπτωση που υπάρχει επικαρπία ή ψιλή κυριότητα και ο επικαρπωτής άλλαξε δεκαετία ζωής. Αυτό γίνεται γιατί η αναλογία του πόσο πληρώνει ο ψιλός κύριος και πόσο ο επικαρπωτής, εξαρτάται από την ηλικία του επικαρπωτή. Τέλος αν ο επικαρπωτής έχει φύγει από την ζωή το 2019, προφανώς ο ψιλός κύριος θα έχει μετατραπεί σε πλήρη κύριο του ακινήτου, άρα θα πληρώσει διαφορετικό ποσό. Σε κάθε περίπτωση όμως αυτό που συμβουλεύουμε τον κόσμο είναι να αναζητά την εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ και να ελέγχει τα ακίνητα που αναγράφονται, γιατί πολλές φορές υπάρχουν λάθη που αλλάζουν την πληρωμή είτε προς τα κάτω, είτε προς τα πάνω. Αν όμως ο φορολογούμενος δεν το εντοπίσει, το λάθος διαιωνίζεται με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην πληρωμή. Αν πληρώνει λιγότερα θα επιβαρυνθεί με προσαυξήσεις όταν δηλωθεί σωστά και αν πληρώνει περισσότερα θα έχει να λαμβάνειν επιστροφή με την ανάλογη και αναπόφευκτη καθυστέρηση. Ειδικά όταν η επιστροφή ξεπερνά τα 300 ευρώ, η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ ολοκληρώνεται μόνο κατόπιν ελέγχου από την Δ.Ο.Υ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται αυτές τις εποχές…

Ποια είναι τα λάθη που μπορούν να γίνονται στον ΕΝΦΙΑ;

Τα λάθη μπορεί να είναι πολλών ειδών, αν υπολογίσουμε ότι ο ΕΝΦΙΑ εκδίδεται σύμφωνα με την απεικόνιση που γίνεται στο Ε9 του φορολογούμενου, όπου οι εγγραφές που γίνονται σε αυτό είναι πολλές και πολύ σημαντικές. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται από δεκάδες δεδομένα που λαμβάνονται από το Ε9. Μία λάθος απεικόνιση μπορεί να αλλάξει δραματικά την εκκαθάριση του φόρου προς τα πάνω ή και προς τα κάτω. Μερικά από τα χαρακτηριστικότερα αυτών είναι:

Απεικόνιση ακινήτου που έχει πωληθεί ή μεταβιβαστεί ή αντίστοιχα αγοραστεί.

Κάθε πώληση ή μεταβίβαση πρέπει να εμφανίζεται στο έντυπο Ε9 του κάθε φορολογούμενου. Η ενημέρωση του εντύπου δεν κλείνει ποτέ, ενώ η καταληκτική ημερομηνία είναι η 31/5 του επόμενου έτους της αλλαγής. Σε περίπτωση που ξεχαστεί να καταχωρηθεί η μεταβολή ο ΕΝΦΙΑ εκκαθαρίζεται με λάθος ακίνητα.

Μη απεικόνιση ακινήτων που προέκυψαν από κληρονομιά

Υπάρχει η εσφαλμένη εντύπωση ότι τα ακίνητα που προκύπτουν από κληρονομιά δηλώνονται το έτος που θα ολοκληρωθεί το συμβόλαιο κληρονομιάς. Η άποψη είναι λανθασμένη, αφού θα πρέπει να απεικονιστούν το έτος που δημιουργήθηκε το δικαίωμα κληρονομιάς, το οποίο μπορεί να είναι στους εξ’ αδιαθέτου κληρονόμους ή σε όσους ορίζει η διαθήκη. Η κληρονομιά δεν δηλώνεται μόνο στην περίπτωση που ο κληρονόμος έχει κάνει αποποίηση κληρονομιάς εντός των νόμιμων χρονικών ορίων.

Μη αναγραφή των σωστών τετραγωνικών και της ορθής κατάστασης του ακινήτου

Από το έτος 2014 και τα επόμενα έτη, για την αναγραφή των ακινήτων ή των δικαιωμάτων επί αυτών στη δήλωση στοιχείων ακινήτων, λαμβάνεται υπόψη η πραγματική κατάσταση του ακινήτου.

Η πραγματική κατάσταση του ακινήτου προκύπτει από την οριστική εγγραφή στο κτηματολογικό γραφείο.

Αν δεν υπάρχει οριστική εγγραφή, λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία του ακινήτου, όπως προκύπτουν από τον τίτλο κτήσης.

Εάν δεν υπάρχει τίτλος κτήσης τότε λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία της πραγματικής κατάστασης του ακινήτου.

Σε κάθε περίπτωση αν η πραγματική επιφάνεια του ακινήτου υπερβαίνει αυτή που αναγράφεται στην οριστική εγγραφή στο κτηματολογικό γραφείο, ή στον τίτλο κτήσης, ή στην άδεια οικοδομής, ή έχει γίνει αλλαγή της χρήσης του ακινήτου, τότε λαμβάνεται υπόψιν η πραγματική επιφάνεια και η πραγματική χρήση του ακινήτου.

Ο κανόνας περί ορθής αναγραφής εφαρμόζεται ανεξαρτήτως από το αν έχει γίνει τακτοποίηση ή νομιμοποίηση με τον μηχανικό. Εξ’ άλλου όποτε και να δηλωθεί η παρανομία , το έτος που έγινε δεν μπορεί να ξεπερνά το 2013 , άρα στις 1/1/2014 υπήρχε και θα έπρεπε να απεικονίζεται ορθά.

Επιπλέον επιγραμματικά να αναφερθεί ότι μερικά από τα χαρακτηριστικά λάθη απεικόνισης των ακινήτων είναι τα εξής:

• Αναγραφή αγροτεμαχίου στον πάνω πίνακα των ακίνητων και των οικοπέδων .
• Λανθασμένη αναγραφή διευθύνσεων οικοδομικού τετραγώνου λόγω του ότι η διεύθυνση μπορεί να υπάρχει και σε άλλη περιοχή.
• Μη αναγραφή των στοιχείων του οικόπεδού του ακίνητου , όταν αυτό απαιτείται .
• Μη αναγραφή των συνολικών κτισμάτων του οικόπεδού , όταν αυτό απαιτείται .
• Αναγραφή του οικόπεδού παραπάνω από μια φορές .
• Λανθασμένη αναγραφή ημιτελούς κτίσματος .
• Λανθασμένη ή μη αναγραφή ηλικίας επικαρπωτή .
• Μη αναγραφή των προσόψεων των ακινήτων.
• Λανθασμένη αναγραφή του έτους κατασκευής.
• Μη αναγραφή των ειδικών καταστάσεων- κατηγοριών του ακινήτου που μπορεί να φέρει εκπτώσεις στην εκκαθάριση.

Τα προαναφερόμενα είναι μερικά από τα ποιο συχνά λάθη τα οποία διαμορφώνουν ανάλογα την απεικόνιση των ακινήτων. Σε κάθε περίπτωση όταν αυτά εντοπίζονται πρέπει να διορθώνονται και μάλιστα σε βάθος πενταετίας , προκειμένου να μπορεί να εκδοθεί σωστά το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ.

Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ

Σε κάθε πράξη μεταβίβασης ή γενικά σε κάθε πράξη που συστήνονται, μεταβάλλονται, αλλοιώνονται ή μεταβιβάζονται, από οποιαδήποτε αιτία δικαιώματα επί ακινήτου ή παρέχεται δικαίωμα προσημείωσης ή υποθήκης απαιτείτε να προσκομίζεται και να μνημονεύεται στο συμβόλαιο το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ για την περασμένη πενταετία το οποίο χορηγείτε ηλεκτρονικά με την χρήση των προσωπικών κωδικών taxis ή χειρόγραφα σε εξαιρετικές περιπτώσεις ( π.χ έκδοση πιστοποιητικού για θανόντα)

Προσοχή!!!

Εάν το πιστοποιητικό δεν είναι σωστό τότε ο συμβολαιογράφος δεν μπορεί να ολοκληρώσει το συμβόλαιο βάσει αυτού που λέει ο νόμος. Οι συμβολαιογράφοι, οι φύλακες μεταγραφών και οι προϊστάμενοι των κτηματολογικών γραφείων, που παραβαίνουν τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στο παρόν άρθρο, υπόκεινται σε πρόστιμο που ορίζεται σε ένα τοις χιλίοις (1‰) επί της αξίας του μεταβιβαζομένου ακινήτου ή δικαιώματος επ’ αυτού, το οποίο πρόστιμο δεν μπορεί να είναι κατώτερο από 300,00 ευρώ ούτε ανώτερο από 1.000,00 ευρώ. Σε περίπτωση υποτροπής το πρόστιμο διπλασιάζεται. Για να είναι σωστό το πιστοποιητικό πρέπει να έχει δηλωθεί απολύτως σωστά το ακίνητο στο έντυπο Ε9 και να έχει πληρωθεί ο ανάλογος ΕΝΦΙΑ.

Κλείνοντας θα πρέπει να τονιστεί στους φορολογούμενους ότι θα πρέπει να ελέγχουν την προσωποποιημένη πληροφόρηση τους στο taxis για να δουν τυχόν συμψηφισμούς που έχουν γίνει με τις δόσεις του ΕΝΦΙΑ, όταν υπάρχουν χρήματα τα οποία όφειλε η εφορία στον φορολογούμενο λόγω επιστροφών φόρου, ή ποσών υπέρ είσπραξης, ή εκπτώσεων που έχουν εκκαθαριστεί.